کار برای خدا، نام و نشان نمی خواهد

در عکس: شهید حمید میزبانی، نفر اول نشسته از راست

   مادر شهید می گوید: یک روز دیدم حمید آمد و گفت من می خواهم بروم کار کنم! خیلی خوشحال شدم ولی گفتم مادرجان! ما به پول کارگری تو نیازی نداریم... اما حمید اصرار داشت که به اتفاق برادرانش به بیرجند برای کارگری برود. ما هم موافقت کردیم. لباس هایشان را برداشتند و رفتند. موقع خداحافظی گفتم: مادرجان! اگر توانستید از زعفران های بیرجند هم مقداری بخر و برای ما بیاور....

   چند روز بعد دیدم حمید و دو برادرش برگشتند. ساک را گذاشتند و رفتند بسیج. من ساک ها را باز کردم و به جای زعفران بیرجند، لباس های گلی و خاکی آن ها را یافتم. با خودم گفتم این ها رفته اند بنایی! وقتی به خانه برگشتند پرسیدم کجا رفته بودید؟ و حمید جواب داد که ما از طرف جهاد سازندگی رفتیم به روستاهای محروم بیرجند تا برای آن ها حمام و مدرسه بسازیم... من در فکر زعفران بودم و آن ها در فکر کمک به محرومین و مستضعفان در نقاط دور دست!

   حمید در ادامه ی این رفتار زیبا و ماندگار، بارها به نقاط محروم و روستاهای اطراف فریمان برای ساخت حمام، راه، پل، و ... می رود و او از اولین نیروهای جهادگر فریمان است.

جام جهان بین شهادت

از سویدای جان، شیدای جام جهان بین شهادت بودند...

رخ حق را در آن آیینه ی صافی می یافتند.

جبهه، کوه طور بود که دم الهی، به آن تجلی داشت

دهه شصت-نفردوم سمت چپ ایستاده شهید کاظمیان- ارسال کننده عکس آقای حسن نبی زاده

برخی رزمندگان فریمانی-نفراول نشسته چپ:صادق احسانی- ارسال کننده عکس آقای صادق احسانی

مقابل سپاه فریمان-ارسال کننده عکس آقای حسین مهدیان پور

محوطه سپاه فریمان 1360- ارسال کننده عکس آقای حسین مجد

راه آهن مشهد و لحظه اعزام به جبهه -شهید احمد اسحاقی از چپ دوم و در کنار پدرش-ارسال کننده عکس آقای محمود اسحاقی(نفر اول از راست)

چهارم ابتدایی،مدرسه خسروانی(طالقانی)فریمان 1354-نفر دو از چپ شهید علی اکبروافری-نفر چهارم از چپ با کت و پیراهن سفید شهید گرجی- ارسال کننده عکس و معلم کلاس: آقای براتعلی سلطانزاده

نفرسوم از راست و ارسال کننده عکس:آقای عباسعلی سلطانزاده-نفراول از راست علیزاده

وادی دیانت

اینان با گفتار و نوشتار، وادی دیانت را نپیموده بودند...

جبهه ی عمل آنان را به معراج قرب کشاند...

ازراست دوم نشسته و ارسال کننده عکس: آقای علی واحدی نسب

نفر راست و ارسال کننده عکس: آقای رضا شبگرد

ارسال کننده عکس: آقای محمد اخلاصی

سیزدهم تیرماه 1361- ماه رمضان- مشهد، آماده اعزام به شلمچه-نفر اول از چپ و ارسال کننده عکس:آقای کاظم داوری

مراسم تشییع شهید محمدباقر شگفته-ارسال کننده عکس: آقای حسین شگفته

ایستاده نفر دوم (و ارسال کننده عکس) آقای حسن نبی زاده-نفرسوم شهیدرضا افقهی-نفرآخر حسن دیندار-نشسته از راست شهید مجید افقهی-شهیدمحمدرضا قرائی

ایستاده راست شهیدمحمدرضاقرائی-دکترغلامرضااحمدزاده-شهیدمجیدافقهی-سیدمصطفی بیدار-نشسته راست شهیدرضاافقهی-حسن نبی زاده(ارسال کننده عکس)-حسن دیندار

اعزام به جبهه از مشهد 1361-نفراول ایستاده راست شهیدمحمدابراهیم اعتباری-نفر سوم ازراست براتعلی سلطانزاده(ارسال کننده عکس)-نفردوم ایستاده ازچپ مرحوم اصغرحلمی-نفردوم ازچپ نشسته شهید محمدصادق یزدانی-نفر دوم ایستاده از راست کاظم داوری

جانباز محمد توکلی-حسن نبی زاده(ارسال کننده عکس)

10شهریور60 سپاه فریمان- نفر اول از راست و ارسال کننده عکس:آقای علی قلیلی 

ایثار و شهادت در آموزه ی سیاسی- فرهنگی شیعه

ایثار و شهادت در مکتب تشیع از موضوعات حائز اهمیت می باشد؛ و جای تحقیق فراوان دارد. لذا این مقاله با عنوان ایثار و شهادت در آموزه ی سیاسی - فرهنگی شیعه ، در صدد است تا این موضوع را در ابعاد گوناگون ، از جمله جایگاه ایثار و شهادت در مکتب تشیع، روش و سیره ائمه معصومین دراین باره و همچنین نهضت عاشورا به عنوان الگوی ایثار و شهادت ، و آموزه ی سیاسی - فرهنگی آن بپردازد. چرا که درهیچ مکتبی به اندازه ی مکتب تشیع به ایثار و شهادت تاکید وتوجه نشده است ؛ در واقع اسوه های ایثار و شهادت را تنها در این مکتب می توان جستجو کرد. 

رزمندگان فریمانی-ارسال کننده عکس آقای کاظم داوری

مقدمه

ایثار واژه ی مقدسی است که در شکل های مختلف تجلّی پیدا می کند . فداکاری، گذشت، مهرورزی، دوستی، محبت، بخشش مال و..... مصادیق بارزی از ایثار هستند؛ اما والاترین مراتب رفتار ایثارگرانه را می توان درعرصه ی جهاد در راه خدا مشاهده کرد، که با نوشیدن شربت شهادت ، جانبازی و اسارت در چنگال دشمنان تؤام است . این گونه ایثارگری ها از چنان قداست و عظمت برخوردار هستند که سایر شکلهای ایثار در مقابل آنها ناچیز وکوچک به حساب می آیند. پژوهش حاضر به تبیین نظری مفهوم ایثاروشهادت درآموزة اعتقادی و فرهنگی شیعه پرداخته است. در درون هر فرهنگ لایه های مختلفی وجود دارد و اعمال و رفتار انسان که در پایی نترین بخش فرهنگ و در افق تمدن بروز و ظهور پیدا می کند، ریشه درهمه آن لایه ها دارد. لذا ایثار و شهادت دردرون هر فرهنگ ازهمه لایه های فوق بهره می برد. ازاین روبا نگاهی به بستر معنایی ایثاروشهادت درفرهنگ غنی شیعه که اینک به صورت قطب بزرگ دین اسلام درآمده است، شناخت جایگاه آن در مکتب تشیع نه تنها ضروری،بلکه به عنوان وظیفه اسلامی یاد می شود. براین اساس با مراجعه به روایات اهل بیت)ع( و زندگانی آنان می توان بدین امرپرداخت که آن بزرگواران چه قدربه ایثاروگذشت توجه و عنایت داشته اند.

مسجد جامع فریمان-ارسال کننده عکس آقای کاظم داوری

بنابراین موضوع ایثار اهمیت فراوانی دارد، این اهمیت تا بدانجاست که در مکتب تشیع، به عنوان یک امر دینی در سازمان بخشیدن به جوامع و دفاع ازجامعه زندگی جمعی در بعد اعتقادی و فرهنگی، نقش بسیاری داشته است. هدف از ارائه این مقاله شناساندن جای گاه ایثار و فضلیت آن در آموزه سیاسی شیعه و تصریح آن جهت بالا بردن روحیه ایثار و ایثارگری در افراد و جامعه است. 

رزمندگان فریمانی-ارسال کننده عکس آقای کاظم داوری

دلایل مشروعیت ایثار و شهادت: 

الف. آیات قرآن

عنوانی است که بر تلاش و مبارزه با دشمن اطلاق می شود. این که » جهاد در راه خدا «گروهی ازمؤمنان با جان و مال خویش با خدا معامله می کنند و درمقابل بذل جان و مال بهشت جاویدان الهی را دریافت می کنند، بر چنین افرادی هم صدق می کند . قبل از بررسی این دلیل چند نمونه از آیات قرآن را که درباره ی جهاد با تعابیر مختلفی وجود دارد، می آوریم. این آیات با توجه به اطلاقی که دارند علاوه بر شهادت ناظر به عملیات استشهادی نیز می باشند :"ان الله اشتری من المؤمنین انفسهم و اموالهم بان لهم الجنه یقاتلون فی سبیل الله فیقتلون و یقتلون وعداً علیه حقاً فی التوریة و الانجیل و القرآن ومن اوفی به عهده من الله فاستبشروا ببیعکم الذی بایعتم به و ذلک هو الفوز العظیم "( توبه/ 111 )

آقای کاظم داوری

در این آیه از معامله ی گروهی از مؤمنان با خدا سخن گفته شده که "جان و مال خود را به خدا تقدیم می کنند و در مقابل بهشت جاویدان الهی را دریافت می کنند" "در راه خدا می جنگند، می کشند و کشته می شوند" این دو تعبیر وعنوان، شامل هر دو گروهی که در سطرهای پیشین معرفی کردیم، می شود؛ هم کسی که به قصد قربت به میدان جهاد و شهادت قدم می گذارد و به دست دشمن شهید می شود و هم کسی که با همین انگیزه به مصاف با دشمن می رود و برای نابودی جمعی از دشمنان اقدامی می کند که خودش هم در ضمن کشته می شود. هر دو با خداوند عقدی منعقد می کنند تا بر اساس آن جان و مال خود را با بهشت ابدی معامله کنند. بلکه می توان صدق مفهوم» اشتراء «به معنای خرید جان و مال مؤمن توسط خداوند در برابربهشت( بروجردی ،سید ابراهیم ،تفسیرجامع ، تهران: انتشارات صدر، چاپ سوم ، 1341 ش، ج 3، ص210 )را در عملیات استشهادی روشن تر یافت. چون حقیقتاً جانش را به خدا می فروشد." و من الناس من یشری نفسه ابتغاء الله و الله رؤوف بالعباد ) "بقره/ 2-7 (

رزمندگان فریمانی-ارسال کننده عکس آقای کاظم داوری

این آیه نیز شبیه آیه ی قبلی است که بعضی از انسان ها برای رضایت الهی جان خود را فدا می کنند و به او واگذار می نمایند.

"جاهدوا باموالکم و انفسکم فی سبیل الله ذلکم خیر لکم ان کنتم تعلمون" )توبه/ 41 (

در این آیه به همه ی مردم دستور می دهد که با اموال و جان های خودتان در راه خدا جهاد کنید که خیر شما درآن است" "جهاد با مال و جان" نیز عنوانی است که بر هر دو گروه یاد شده، منطبق است. کسی که به عملیات شهادت طلبانه اقدام می کند، حقیقتاً در راه خدا مجاهده می کند؛ هم انگیزه اش الهی است و هم هدفش ضربه زدن به دشمنان خدا و یاری دین اوست. اطلاق لفظ جهاد فی سبیل الله شامل چنین فردی هم می شود . 

"ما کان لاهل المدینه و من حولهم من الاعراب ان یتخلفوا عن رسول الله و لا یرغبوا بانفسهم عن نفسه ذلک بانهم لا یصیبهم ظما و لا نصب و لا مخمصه فی سبیل الله و لا یطئون موطئاً یغیظ الکفار و لا ینالون من عدو نیلا الا کتب لهم به عمل صالح ان الله لا یضیع اجر المحسنین" ( توبه/ 12 ) 

در این آیه ی مبارکه از این که مسلمانان از دستور رسول خدا سرپیچی نموده و برای حفظ جان خود پیامبر را حمایت نکنند و بدین وسیله از جان آن حضرت چشم بپوشند، اظهار ناخشنودی شده و آن را زیبنده ی مسلمانان ندانسته است. سپس از پاداشی که از ره گذر تحمل تشنگی، خستگی و گرسنگی درراه خدا ومقاومت دربرابر ضربات دشمن نصیب مسلمانان خواهد شد، سخن می گوید. بدیهی است وقتی که مسلمانان مجاز نباشند برای حفظ جان خود، از جان پیامبر که در معرض خطر قرار می گیرد، بگذرند و موظف باشند برای حمایت از پیامبر فداکاری نموده و از جان خود بگذرند و مشکلات را تحمل نمایند، به طریق اولی چنین وظیفه ای را در راه حفظ دین و حمایت از راه و رسم پیامبر و هدف آن حضرت بر عهده دارند. پس جانبازی در راه دین خدا نه تنها مانعی ندارد، بلکه وظیفه ی مسلمانان بوده و از بهترین اعمال به شمار می رود و یکی ازمصادیق بارز جانبازی درراه دین خدا انجام »عملیات استشهادی« برای ضربه زدن به دشمنان است. (بروجردی، همان، ص 222 )

»واعدوا لهم ما استطعتم من قوه و من رباط الخیل ترهبون به عدوالله و عدوکم ) « انفال/6 ( 

این آیه به مسلمانان امر می کند که هر قدر توان دارید، ازنیروی انسانی و ادوات جنگی تدارک ببینید که در برابر مشرکان همواره مهیا باشید( قرشی، سیدعلی اکبر، قاموس قرآن، دارالکتب الاسلامیه ، چاپ چهارم، 1371 ش، ج 1، ص49 ). دربعضی از روایات را توان تیراندازی و در بعضی دیگر دژهای مستحکم معنا کرده اند (همان). در بعضی دیگر با رنگ سیاه خضاب کردن محاسن معنا کرده اند( همان، ص50 ( روشن است که روایات بیانگر بعضی از مصادیق» قوه« است که متناسب با عصر نزول آیه می باشد. "ترهبون به عدو الله و عدوکم" به منزله علت این دستور یعنی به منظور ترساندن دشمنان خدا و دشمنان خود همیشه آماده باشید برخی از فقهاء نتیجه گرفته اند که هر چه، به آن ترساندن حاصل شود، خوب است. (مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1379 ق، جلد پنجم ) .

نتیجه آنکه، عناوینی که در آیات یاد شده مطرح است و درباره ی مجاهدان راه خدا به کار رفته مانند »جهاد با جان«، »معامله با خدا و خریدن بهشت و رضای الهی دربرابر بذل جان« ، » آمادگی نظامی به منظور ایجاد رعب در دل دشمن« ،»ضرورت فداکاری وجان بازی در راه حمایت از پیامبر و دین خدا « همگی درباره ی کسانی که با قصد قربت مقابله با دشمنان دین خدا به عملیات استشهادی اقدام می کنند، صادق است.

شهید و فرهنگ خدمت رسانی به مردم

چرا باید خدمت کنیم؟ چرا باید آسایش و دلخوشی را برای دیگران فراهم کنیم؟ چرا باید مسیر شادی و سعادت سایرین را هموار نماییم؟ چرا باید در راه خدمت به خلق زحمات را متقبل شویم و حتی در نهایت چرا خود را فدای دیگران کنیم؟

پادگان الله اکبر اسلام آبادغرب /سیزده تیر61-حسین مستغنی-صادق احسانی-مهدی ساعدی-محمداسماعیل معظم-ازراست دوم شهید حسین مستغنی

یکی از علل صدور هر عمل متقن و محکمی، انگیزه است و انگیزه حاصل ایمان است. صرف داشتن علم ایمان نمی آورد چه بسا عالمانی که مومن نبودند و همین امر موجب خسران خود و یا بشریت شده است.

فاصله ای بین علم و ایمان هست که جای تامل فراوان دارد. اگر ما راهی را که می دانیم درست است، چرا به دنبال کسب معلومات در آن زمینه نیستیم، چرا دانسته هایمان را باور نداریم، چرا در عمل به کار نمی گیرم، چرا مصر به انجام آن نیستیم، چرا حریص در متقاعد کردن بقیه نیستیم و چرا از غم منحرفان محزون نیستیم.

سمت چپ صادق احسانی

اگر اعمال بالا را رتبه بندی کنیم دقیقا مراحل تبلیغ اسلام را به یاد می آوریم و به خاطر همین است که پیامبر اکرم (ص) با آن همه دلسوزی در خدمت اسلام بود و با آن همه اصرار، دیگران را به سعادت دعوت می کرد.

خدمت از نظر اسلام
مولانا یکی از اساسی ترین سوالات بشر را به این صورت بیان می کند که:
از کجا آمده ام آمدنم بهر چه بود به کجا می روم آخر ننمایی وطنم
و ابوعلی سینا علیه الرحمه می گوید:
ای کاش می دانستمی که من کیستمی سرگشته به عالم در پی چیستمی

سومار 20خرداد65-صادق احسانی و غلامحسین چندآور

از نظر مکاتب الهی و به خصوص اسلام این سوال بسیار بنیادی بوده و ارزشمند است و برای همین هم به آن خوب پاسخ داده شده است.خدمت، آنچنان از درجه اعلایی برخوردار است که خداوند علت خلقت را خدمت به خلق می شمرد و تربیت شده همین مربی، تمام عمر پربرکت خود را خدمت به خلق قرار داد از طرفی دیگر شان و مزد یک خدمت گزار از نظر مردم جهان قابل پاسخگویی نیست چه برسد به مقام و اجری که یک خدمت گزار صدیق در نزد رب العالمین دارد.

بنابراین خدمت کردن دومین وظیفه ما در این جهان است و وظیفه ای عالی است که در راس آن حضرت حق است قرار دارد که رب العالمین است و خدمت به کل عالم از عرش به فرش از سوی او در جریان است.

تمام کسانی که در آسمان ها و زمین هستند از او تقاضا می کنند و او هر روز در شان و کار است.و مولای متقیان علی (ع) درخواست های خود را از پروردگار چنین آغاز می کند:

و بنور وجهک الذی اضاء له کل شیء (دعای کمیل) (به نور تجلی ذاتت که همه عالم را روشن ساخته است)
یا رازق الطفل الصغیر یا راحم الشیخ الکبیر یا جابر العظم الکسیر( دعای جوشن کبیر)
روزی دهنده کودکان، ترحم کننده به پیران، جبران کننده شکسته استخوانان.

از طرفی اراده الهی بر آن قرار گرفته که کارها با واسطه انجام شود پس در حقیقت یک خادم همان واسطه فیض الهی است که از عرش می ستاند و بر فرش می فشاند.خدمت به خلق مثل همه فضایل مراتبی دارد، یک خادم ممکن است:

سومار-پایگاه منتظری-بیستم خرداد65-جلایر-عظیمی-چندآور-تاتارمی-اکبری-احسانی

از روی اجبار عمل کند، بعد از آسایش خود به فکر کار برای دیگران بیافتد، در کنار آسایش خود راضی به خدمت شود، قبل از خود به دیگران بیندیشد، فقط از لحاظ مالی خدمت رسانی کند، فقط از لحاظ جسمی خادم باشد، خود و خانواده اش را در راه یاری مردم بسیج کند و نیت که مهمترین ارزش گذاری محسوب می شود می تواند در درجات شهرت طلبی، مقام پرستی، فرزند خواهی، عشق دوست و وطن، برای دین، طمع بهشت، خوف از عذاب، لقاءالله، بقاءفی الله و فناء فی الله، رضای الهی متغیر باشد.

حیات جاوید شهید

حیات ابدی

مرگ برای انسانهای مؤمن ،راهی است بسوی یک حیات و زندگی برتر .از مجموع آیات و روایات بدست می آید که حیات پس از مرگ کامل تر و بالاتر است .در حدیث است که مردم خواب اند ،همین که می میرند بیدار می شوند ،همان طور که آدمی در خواب از درک و احساس ضعیفی برخوردار است و حالتی نیمه زنده و نیمه مرده دارد ولی چون بیدار شد ،حیات کامل تری دارد ،حیات انسان در دنیا هم نسبت به حیات برزخی درجه ای ضعیف تر است و حیات آخرت از هر دو مرحله قبلی ،قوی تر و کامل تر است .این برای همه افراد است لکن برای مؤمنان حیات پس از مرگ همراه با تنعم و رحمت است و برای کفار حیاتی توأم با عذاب و درد خواهد بود.

مقابل سپاه فریمان:حسین مهدیانپور-حسین مجد-حسن دیندار

حیات طبیعی که افلاطون نیز آن را توصیه می کند همان حیات ابدی و جاودانه است و آنچه که ما را به خود مشغول و سر گرم نموده جز یک زندگی تصنعی و به تعبیر قرآن کریم متاعی فریبنده و بازیچه ای سرگرم کننده بیش نیست و زندگی طبیعی و جاودانه و متکامل همان زندگی ابدی است که در چارچوب زمان ،مکان ،حرکت ،سکون ،شیرینی ،تلخی ،مصیبت ،مسرّت ،زشتی و زیبایی محصور گردیده است .زندگی طبیعی رستن (فلاح) و رها شدن از این قید و بند ها و آزاد گردیدن از این قفس تنگ خاکی و بال و پرگشودن به سوی اوج قله کمال انسانی و مقام قرب ربوبی است.

سپاه فریمان-سال1360

رسول خدا صلی اللّه علیه و آله ،در جنگ بدر پس از پیروزی مسلمانان و کشته شدن گروهی از سرداران متکبران قریش و انداختن بدنهای آنها در یک چاه در حوالی بدر ،سر به درون چاه برد و به آنها خطاب کرده فرمود :ما آنچه را خداوند به ما وعده داده بود محقق یافتیم ،آیا شما نیز وعده های راست خدا را به درستی دریافتید ؟بعضی از اصحاب گفتند یا رسول اللّه شما با کشته شدگان و مردگان سخن می گویید ؟ مگر اینها سخن شما را درک می کنند ؟فرمود آنها اکنون از شما شنواترند. از این حدیث و امثال آن استفاده می شود که با آنکه با مرگ میان جسم و جان جدایی واقع می شود ،روح علاقه خود را با بدن که سال ها با او متحد بوده و زیست کرده به کلی قطع نمی کند .

سپاه فریمان سال 1360-نفر ایستاده از چپ:شهید ملول

 ارسال کننده عکس: حسین مهدیان پور

سپاه فریمان-سال 1360- ارسال کننده عکس: حسین مهدیان پور

وصیتنامه شهید حبیب الله بهره مند

تاریخ شهادت: 22/4/1361  کوشک               گلزار: روستای کلاته آخوند

وصیت نامه

این جانب حبیب الله بهره مند وصیت می کنم در صورت شهید شدن مرا در کلاته آخوند دفن نمایید و از دوستان تقاضا دارم که بر مزار من جمع شوند و برای من فاتحه بخوانند و از پدر و مادر تقاضا دارم که برای شهید شدن من گریه نکنند، چون شهادت برای من افتخار است.

بسم الله القاسم الجبارین و به المستضعفین و بسم رب الشهداء و الصدیقین

به نام خدا و با سلام و درود به رهبر انقلاب اسلامی نایب امام خمینی و درود و سلام به روان پاک شهیدان گلگون کفن تاریخ اسلام و درود و سلام به شخص پدر عزیز و مهربان؛ مخفی نماند این که وصیت نامه این جانب فدایی اسلام، حبیب بهره مند به شرح زیر می باشد:

پس از تقدیم سلام چنان چه به درجه ی رفیع شهادت نائل شدم؛

که در ره دین بودن مردن سعادت

خفتن اندر دل خون از عبادت

 آری شهادت که اولیاء و انبیاء و ائمه ی طاهرین آن را برگزیدند، شهادت در راه خدا که افتخار هر فرد مسلمان می باشد، برای شما پدر عزیزم، باید مایه ی سربلندی و افتخار باشد. و از تو پدر بزرگوارم انتظار دارم که در شهادتم با چهره ی گشاده و خندان، شیرینی و نقل بپاشی و استقبال کنی که قال الله فی کتابه الکریم: والذین قتلوا فی سبیل الله امواتاً بل احیاء عند ربهم یرزقون؛ خیال نکنید که شهیدان در راه خدا مردگانند، بلکه آن ها زنده اند و نزد خدایشان روزی می خورند.

باز هم از تو پدر عزیزم انتظار دارم که مبادا در شهادتم غصه و اندوه بخوری. پدر عزیز برایم یک سال نماز ادا کنید که امیدوارم مورد عفو خدای بخشنده و مهربان قرار گیرم و جنازه ام را در شهرستان فریمان در روستای کلاته آخوند دفن کنید.

والله مع الصابرین و رب اغفرلنا والدنا وقنا عذاب النار الجحیم. والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته

جایگاه فرهنگ ایثار و شهادت به عنوان قدرت نرم در دکترین امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

دانشمندان علوم سیاسی و استراتژیست ها از منظری قدرت را به نرم (Soft Power) و سخت

(Hard Power) تقسیم می کنند. همچنین معتقدند که قدرت دارای عناصری چون ایدئولوژی، عوامل اجتماعی، عوامل انسانی، عوامل سیاسی، عوامل جغرافیایی، عوامل نظامی و عوامل اقتصادی می باشد. البته باید توجه داشت که این عناصر خود مولفه های جزئی تری را نیز شامل می شوند. برخی از این عوامل در زمره قدرت نرم و برخی دیگر در ذیل عنوان قدرت سخت توصیف شده اند. از آنجا که دانشمندان غربی با مفهومی چون ایثار و شهادت ناآشنا و بیگانه هستند و به تبع آن، از فرهنگ ایثار و شهادت هم آگاهی ندارند و اندیشمندان و نویسندگان داخلی این عرصه نیز به دلیل دنباله روی از تولیدات ذهنی غربیان چندان به این مقوله بها نمی دهند، در نتیجه این موضوع بسیار مهم در مکتوبات علمی و حتی مطبوعاتی کشور ما هم فراموش شده است.

شهید عبدالرحیم رضوی طهماسبی/عکاس:حسن نبی زاده

آنچه مغفول مانده این است که مساله ی ایثار و شهادت و تبدیل شدن آن به یک فرهنگ از شاخصه های همه این عوامل چه نرم و چه سخت می باشد؛ ناگفته نماند که این فرهنگ عنصری از قدرت نرم می باشد ولی به سهولت با هر یک از عوامل مذکور ترکیب شده و باعث تقویت و تحکیم آن می شود.

محوطه سپاه فریمان/1360

در صورت نهادینه شدن این فرهنگ در هر یک از آنها، جایگاه آن عنصر را به طور خاص و جایگاه کشور ما را در کل از لحاظ قدرت دفاعی و بازدارندگی ارتقا خواهد بخشید. این مقاله در پی آن است که نقش و تاثیر فرهنگ ایثار و شهادت را در هر یک از عناصر تشکیل دهنده ی قدرت و توان دفاعی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران نشان دهد. همچنین موقعیت فرهنگ ایثار و شهادت را در عناصر قدرت و در نهایت جایگاه آن را در دکترین امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و مطالعات امنیتی و استراتژیک تبیین نماید.

نویسنده:جواد علی پور

دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه امام صادق(ع)

نفر جلو نشسته:شهید حسن نصری

وصیت نامه شهید محمدصادق یزدانی

تاریخ شهادت: 23/4/61 شلمچه        گلزار: بهشت صادق فریمان

وصیت نامه

 پدر و مادر عزیزم شما را سفارش می کنم به این که بعد از رفتن من به جبهه نگران نباشید و پر صبر و شکیبا باشید و باید با هرگونه ظلم و ستم مبارزه کرده و دشمنان اسلام را ریشه کن کنید و همیشه طرفدار امام عزیز و روحانیت مبارز و انقلاب اسلامی هستید و باشید، و از شما خواستارم که امام را تنها نگذارید و خدای خویش را فراموش نکنید، و همیشه در نماز امام را دعا کنید، که این یاور مظلومان و یار مستضعفین و دشمن مستکبران و همسنگر حسین بن علی علیه السلام است که ندای هل من ناصر ینصرنی را سر داده و پوزه ی مستکبرین را به خاک مالید.

   پدر و مادر و همسر عزیزم! اگر چنان چه از من ناراحتی یا خشونتی خدای ناکرده دیده یا شنیده اید، از شما تقاضا دارم که از سر تقصیرات من درگذرید و مرا ببخشید. پدر و مادر و همسر عزیزم، شهادت نصیب هرکس نمی شود، مگر کسی که لیاقتش را داشته باشد و هرچه خدا خواهد همان شود؛ اگر خواست خدا بود من شهید شدم و به شهادت رسیدم و از شما تقاضا دارم به چند نکته ی زیر توجه کامل کنید. اگر شهادت نصیبم شود که ان شاء الله شود، تمام وسایل نجاری را فروخته و مقداری قرض را که توی دفتر نوشته دارم، بدهید و دینم را ادا کنید، و محل دفنم را هر جا که خودتان صلاح دانستید به خاکم بسپارید، من هم راضی هستم، چه در مشهد، در بهشت رضا و چه در فریمان، بهشت صادق فرق نمی کند. دیگر عرضی ندارم، به جز دوری و صبر و شکیبایی شما.

والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته

   من با آگاهی کامل این راه را که همان راه حسین علیه السلام است انتخاب نموده و به نوای هل من ناصر ینصرنی حسین علیه السلام که از حلقوم خمینی کبیر بیرون آمده لبیک گفته و به دشمنان و منافقین نشان دهم که تا آخرین قطره ی خون از اسلام و امام و انقلاب و روحانیت عزیز و مبارز حمایت و پشتیبانی خواهم نمود.

    اگر خدا صد جان هم بدهد، در راه او قربانی خواهم کرد. از شما مردم غیور و مبارز همشهری عزیز می خواهم که از خون شهیدان پاسداری نمایید و خانواده های آن ها را به صبر و بردباری تشویق کرده و هیچ وقت امام را تنها نگذارند و محل دفنم به عهده ی پدر و مادرم، هرجا که صلاح دانستند به خاکم بسپارند.

   هرچند که شهادت نصیب هر کس نمی شود هرچه خواست خدا باشد همان شود و از پدر و مادرم و بچه می خواهم که صبر و شکیبایی داشته باشند و از تقصیراتم در گذرند. 

آسیب شناسی فرهنگ ایثار و شهادت و ارائه ی راهکار

عباسعلی سلطانزاده

از راست دوم: شهید محمود کاوه-نفر سوم عباسعلی سلطانزاده

ایستاده از راست: عباسعلی سلطانزاده

ایستاده از راست اول فهیمی-دوم انبایی-چهارم :صادقی، پدر شهیدصادقی-ششم: شهید اعتباری-هفتم کاظم داوری-نهم براتعلی سلطانزاده-نشسته اول مهدوی-چهارم مداح

بررسی عوامل آسیب و موانع موجود:

- حس اسطوره سازی و قهرمان پروری

- عدم آشنایی با روش های مدرن و جذاب تبلیغاتی

- تکرارهای بیهوده و برخورد قشری، شعاری و کلیشه ای با مقوله ی ایثار و شهادت

- عدم تداوم فرهنگ ایثار و شهادت در آینده، ماندن در گذشته و عدم پاسخ گویی به حال و آینده ی این فرهنگ و ناتوانی در همگرا کردن فرهنگ با شرایط وموقعیت جامعه ی امروز.

- به دنبال نتیجه بودن و از عمق کار کاستن (سطحی نگری) و انتخاب راهها و روش های کوتاه وسطحی به جای فرهنگ سازی ریشه ای و پایدار

- خالص نکردن نیت

- حسن هدایت دیگران به جای تلاش برای خودسازی

- نداشتن اطلاعات کافی در این زمینه

- ناتوانی در ایجاد احساس نیاز برای مخاطب

- جهانی شدن و ارتباطات

- تفاوت شرایط جامعه ی امروز با گذشته

- تحریف و خدشه دار کردن انگیزه های ایثارگران

- رتبه بندی ورودی ایثارگران و شهدا

- محصور کردن شهدا و ایثارگران در حیطه ی گروههای خاص

- بزرگ نمایی و مانور تبلیغاتی غیر واقعی درباره ی مزایا و تسهیلات ایثارگران

- تهاجم فرهنگی و گرایش به سمت فرهنگ بیگانه

نتیجه گیری از مباحث مطرح شده و ارائه ی راهکار:

- چند پیشنهاد برای مبلغان فرهنگ ایثار و شهادت و متصدیان امور فرهنگی:

- اتکال به خداوند، خودباوری و بازگشت به هویت دینی خویش

- اطاعت از دستورات رهبری و کسب راهنمایی از ایشان

- به جای دیگر سازی و هدایت دیگران به خودسازی و اصلاح خود بپردازند

- نیت خود را برای خدا خالص کنند و بیش از آنکه به فکر نتیجه باشند به انجام وظیفه بپردازند.

- در پی شناساندن ابعادی از فرهنگ ایثار و شهادت باشند که مقتضای جامعه ی امروز می باشد.

- زندگی ایثارگران و شهدا را سرلوحه ی زندگی خود قرار دهند.

- با کارشناسی وبررسی وضعیت جامعه ی کنونی به طرح برنامه ای بلند مدت وعملی بپردازند و از انجام اعمال سطحی و زودگذر بپرهیزند.

-به جای بزرگ نمایی درمورد شهدا و ایثارگران به بیان واقعیات دررابطه با فرهنگ ایثاروشهادت بپردازند.

- به جای برخورد کلیشه ای راهکارهای عملی مناسب و شدنی ارائه دهند و به همان اندازه به گفتارشان عمل نمایند.

- همواره سعی در کسب اطلاعات در تمامی ابعاد فرهنگ ایثار و شهادت باشند و اگر اطلاعات کافی در این زمینه ندارند با دخالت در این امور به آن خدشه وارد نسازند.

در پس کسب روش های مناسب تبلیغاتی و متناسب با مقتضیات امروز باشند.

خود نمونه ی عملی فرهنگ ایثار و شهادت باشند و فراموش نکنند که سایرین با دید دیگری به این افراد می نگرند.

- ضمن کسب علم و پیش رفتن با علم روز با روشهای مختلف ارتباطی آشنا شوند و با بررسی راههای ورود تهاجم بیگانه درصدد ارائه ی راهکاری برای خنثی سازی آن برآیند.

نویسندگان:

زهرا معدن کن

دانشجوی کارشناسی کامپیوتر

نصیبه مربوبی 

دانشجوی کارشناسی روانشناسی