حیات جاوید شهید

حیات ابدی

مرگ برای انسانهای مؤمن ،راهی است بسوی یک حیات و زندگی برتر .از مجموع آیات و روایات بدست می آید که حیات پس از مرگ کامل تر و بالاتر است .در حدیث است که مردم خواب اند ،همین که می میرند بیدار می شوند ،همان طور که آدمی در خواب از درک و احساس ضعیفی برخوردار است و حالتی نیمه زنده و نیمه مرده دارد ولی چون بیدار شد ،حیات کامل تری دارد ،حیات انسان در دنیا هم نسبت به حیات برزخی درجه ای ضعیف تر است و حیات آخرت از هر دو مرحله قبلی ،قوی تر و کامل تر است .این برای همه افراد است لکن برای مؤمنان حیات پس از مرگ همراه با تنعم و رحمت است و برای کفار حیاتی توأم با عذاب و درد خواهد بود.

مقابل سپاه فریمان:حسین مهدیانپور-حسین مجد-حسن دیندار

حیات طبیعی که افلاطون نیز آن را توصیه می کند همان حیات ابدی و جاودانه است و آنچه که ما را به خود مشغول و سر گرم نموده جز یک زندگی تصنعی و به تعبیر قرآن کریم متاعی فریبنده و بازیچه ای سرگرم کننده بیش نیست و زندگی طبیعی و جاودانه و متکامل همان زندگی ابدی است که در چارچوب زمان ،مکان ،حرکت ،سکون ،شیرینی ،تلخی ،مصیبت ،مسرّت ،زشتی و زیبایی محصور گردیده است .زندگی طبیعی رستن (فلاح) و رها شدن از این قید و بند ها و آزاد گردیدن از این قفس تنگ خاکی و بال و پرگشودن به سوی اوج قله کمال انسانی و مقام قرب ربوبی است.

سپاه فریمان-سال1360

رسول خدا صلی اللّه علیه و آله ،در جنگ بدر پس از پیروزی مسلمانان و کشته شدن گروهی از سرداران متکبران قریش و انداختن بدنهای آنها در یک چاه در حوالی بدر ،سر به درون چاه برد و به آنها خطاب کرده فرمود :ما آنچه را خداوند به ما وعده داده بود محقق یافتیم ،آیا شما نیز وعده های راست خدا را به درستی دریافتید ؟بعضی از اصحاب گفتند یا رسول اللّه شما با کشته شدگان و مردگان سخن می گویید ؟ مگر اینها سخن شما را درک می کنند ؟فرمود آنها اکنون از شما شنواترند. از این حدیث و امثال آن استفاده می شود که با آنکه با مرگ میان جسم و جان جدایی واقع می شود ،روح علاقه خود را با بدن که سال ها با او متحد بوده و زیست کرده به کلی قطع نمی کند .

سپاه فریمان سال 1360-نفر ایستاده از چپ:شهید ملول

 ارسال کننده عکس: حسین مهدیان پور

سپاه فریمان-سال 1360- ارسال کننده عکس: حسین مهدیان پور

اقسام حیات و مرگ در قرآن
حیات در قرآن کریم به حیات نباتی ،حیوانی ،وجودی ،عقلانی ،اعتقادی ،اجتماعی، برزخی ،آخرتی ،ططبه ،مادی ،معنوی و حیات مطلقه پروردگار تقسیم شده است .مرگ نیز به نباتی ،وجودی ،مادی ،اجتماعی ،فکری و اعتقادی تقسیم شده است .

از عموم آیات و روایات استفاده می شود که انسان پس از مرگ حیات جاودانی و ابدی دارد و شهیدان نیز از این قاعده کلی مستثنی نیستند و زندگی جاوید خواهند داشت ولی امتیاز شهیدان بر دیگران برتری حیات آنان بر سایر مؤمنان می باشد وگرنه دلیلی وجود ندارد که بطور جداگانه به زنده و جاوید بودن آن ها اشاره شود.البته برخی گفته اند چون مردم کشته شدگان در جنگها را فانی می دانستند آیات قرآن زنده بودن آن ها را متذکر شده است ولی اگر آیات کریمه قرآن درباره ی حیات جاویدان در رفع این ابهام نازل شده باشد ،این ابهام بر سایر اموات نیز صدق می کند پس چه ضرورتی داشته است به طور جداگانه بحث جاوید بودن شهید را عنوان نماید و درک آن را از فهم های معمولی خارج بداند ! این مساله حاکی از آن است که شهیدان راه خدا حیات ویژه و مخصوصی دارند. در صفحات آینده این موضوع مورد بحث قرار می گیرد .

ابدیت شهید

اصولاً یکی از مطالبی که باید به عنوان بزرگترین افتخار شهید از آم یاد کرد ،موضوع حیات جاودنه اوست .شهید هر چند مه به خاک و خون می غلتد و پیکر بی جانش نقش بر زمین می شود و در میان انبوه خاک ها دفن می گردد لکن از نظر اسلام شهید نمی میرد و از بین نمی رود ،بلکه او عنصری ابدی جاوید و همیشه زنده است و از یک زندگانی وسیع تر و ارزنده تری تحت شرایط بهتر و مناسب تری برخوردار می شود :زندگی با خدا و اولیاء بزرگ وگرامی او ،زندگی با ملکوتیان و نیروهای معنوی زندگی دور از هرگونه دغدغه و گرفتاری ،سراسر نور و توأم با انواع خوشی و سرور ،زندگی همواره با رحمت الهی و سلام و سلامتی و زندگی غرق در شرف و قداست و کرامت . با اینکه زندگی پس از مرگ اختصاص به شهیدان ندارد و شهید و مومن غیر شهید و کفار همه این زندگی را دارند .قرآن کریم در دو مورد به حیات جاودانه شهیدان تصریح کرده و انواع تعبیرهای عالی را دربازه آنان بکار برده و شأن و شوکت آنان را در حدّ اعلا ستایش کرده است .

حیات شهید غیر قابل درک است

قرآن می فرماید :«ولاتقولوا لمن یقتل فی سبیل اللّه اموات بل احیاء ولکن لاتشعرون» (به آنان که در راه خدا کشته می شوند مرده نگویید بلکه آنان زنده هستند لیکن شما نمی فهمید و درک نمی کنید .) در این آیه خداوند ابتدا از اینکه شهیدان را مرده بخوانند نهی کرده سپس تصریح به حیات شهیدان کرده و آنان را زنده و پاینده خوانده است و با جمله «ولکن لاتشعرون» مرده خواندهن شهید را ناشی از عدم شعور و درک انسان و نقص بینش آدمی دانسته است .هر چند ممکن است مقصود این باشد که چگونگی حیات آنان را شما نمی فهمید و برای شما قابل درک نیست . 

در آیه دیگری می فرماید :«و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل اللّه امواتاً بل احیاءٌ عندربهم یرزوقون» (و البته گمان نبرید آنان که در راه خدا کشته شده اند مردگانند بلکه زندگانند و در نزد پروردگارشان روزی داده می شوند .)
در آیه قبلی از مرده خواندن شهید نهی کرده و دراین آیه نیز آن نهی را تکرار کرده و از جهت اثباتی به حیات و زندگی شهید تصریح می کند و زیباتر آنکه چون از خصوصیات و امتیازات زنده بودن و زیستن ،بهره مندی از مواهب الهی و آثار زندگی است ،می فرماید : در نزد پروردگارشان روزی می خورند .
مفسّر خوش ذوق قرآن کریم استاد محسن قرائتی می نویسد :«تصور نابودی و یا خسارت برای شهید تفکّری انحرافی است .ایمان به زنده بودن شهید ،قوی ترین عامل عشق به شهادت است .محدودیتهای علمی و نگرشهای محدود و یا خطا را باید با ایمان به خدا و گفته های او تکمیل و تصحیح کرده ما بر مبنای قرآن که شهیدان را زنده می داند به آن ها سلام کرده و با آنان حرف می زنیم و توسل می جوییم .»
شیعه بر پایه اعتقاد ژرف و بینش عمیق آگاهانه ،شهید را شاهد و حاضر در جامعهخود می بیند و به زندگی واقعی پس از مرگ او ایمان کامل دارد و به همین لحاظ در برابر وی به گونه یک انسان زنده و حاضر سلام می کند یعنی به صورت مخاطب وحاضر سلام می کند نه به صیغه ی غایب .زیرا شهید زنده است و صدا را می شنود .(السلامُ علیک . . . )
نکته جالب توجه علاوه بر حاضر و ناظر دانستن شهید این است که بُعد مسافت نیز برای حضور او مطرح نیست و در هر نقطه ای که هستیم او را مورد خطاب قرار می دهیم و معتقدیم او در آنجا حاضر است از جمله در نمازهای روزانه خطاب به رسول اکرم (ص) می گوییم «السلام علیک ایها النبی و رحمه اللّه و برکاته» (سلام بر تو ای رسول گرامی و رحمت و برکات خداوند بر او باد) هر چه جسم آن در مدینه (یثرب) دفن شده است ولی ما با صیغه حاضر به او سلام می گوییم .
در دعای توسل به معصومان بزرگوار شیعه خطاب کرده و می گوییم :«ما به وسیله تو به سوی خدا رو می آوریم و تقاضای شفاعت تو را داریم» در سلام به امیر المؤمنین و امام حسین علیه السلام و سایر امامان می گوییم :«سلام بر تو » گویا در مقابل ما ایستاده اند و به آنان سلام می گوییم .درزیارت امامان و نیز زیارت قبور شهدا به صورت حاضر به آنان سلام می گوییم .سلام بر شهید ،یادآوری اعلام وفاداری به اوست ،چه او می کوشد تا ریشه تباهی و نامردمی ها را بخشکاند و سلامتی واقعی را به وجود خود و جامعه اش بازگرداند .
مطلب دیگری که بر ادامه حیات شهید بطور ویژه حکایت می کند این است که شهید پس ازشهادت نیز تا روز قیامت از نتایج عملش منتفع می گردد پیغمبر اکرم (ص) فرموده است :هر کس بمیرد کارنامه عملش درهم پیچیده می شود مگر کسی که از مرزهای اسلامی و شرف و کیان اسلام و نوامیس مسلمانان پاسداری و حراست کند یعنی جهاد کند و در این راه به فیض شهادت نایل گردد .عمل این مجاهد تا روز قیامت به صورت روز افزون رشد یافته و به حساب او سرازیر می شود .این استمرار پاداش و رشد و نمو عمل انجام شده شهید حکایت از آن دارد که شهید از یک حیات برتر و والاتری نسبت به سایر مومنان برخوردار است ولی آیا این حیات چگونه حیاتی است ؟
باید اذعان کرد که کنه حیات مذکور شاید از درک و فهم بشری خارج باشد ولی این امر دلیل بر عدم نعمق و تفکر نمی باشد که از قدیم گفته اند :
آب دریا را اگر نتوان کشید
هم به قدر تشنگی باید چشید